Vijf concrete tips voor COPD-patiënten

Wat is COPD?

COPD is een chronische longziekte die gekenmerkt wordt door luchtwegontsteking, luchtwegvernauwing en afbraak van longweefsel. COPD staat voor chronic obstructive pulmonary disease oftewel chronische obstructieve longziekte. Het is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. De meest voorkomende symptomen zijn: kortademigheid en hoesten, meestal met fluimen.

Het is een aandoening die steeds verder evolueert en grotendeels onomkeerbaar is. Het gaat dus om een ongeneeslijke ziekte. Toch kan er heel wat gedaan worden om de aandoening te bestrijden en de longschade en de klachten te beperken:

Tips voor COPD-patiënten

Leef in een rookvrije omgeving

Roken is voornamelijk slecht door de stoffen in de tabak. Nicotine verhoogt de hartslag en bloeddruk. Koolmonoxide verdringt de zuurstof in het bloed. Teer zorgt voor een zwart laagje in de longen dat een rokershoest veroorzaakt. Bovendien bevat teer schadelijke en kankerverwekkende stoffen.

• Stop met roken: dit is de belangrijkste stap naar een beter leven met COPD.
• Vermijd rokerslucht: zorg dat niemand in jouw nabijheid rookt. Zeker niet in je woning.
• Vraag advies aan je arts: wil je stoppen met roken? Je arts geeft je advies over stoppen met roken.

Blijf bewegen

Met lichaamsbeweging stimuleer je je bloedcirculatie en verbeter je je spierfunctie waardoor je ademhaling beter ondersteund wordt. Voldoende dagelijkse fysieke activiteit zorgt voor een betere conditie en minder klachten van kortademigheid.

• Dit hoeft geen sport te zijn. Wandelen, fietsen of andere activiteiten met voldoende beweging die jij leuk vindt, zijn hiervoor geschikt. 
• Ook een kinesist kan je ondersteunen om in beweging te blijven. 
• Ben je kortademig tijdens je inspanning? Dit heeft geen schadelijke invloed op je aandoening. Als je sterk kortademig bent, las dan wat rustpauzes in om zo weer op adem te komen.

Houd je gewicht in de gaten

Gewichtstoename

Kom je op enkele dagen aan in gewicht? Gewichtstoename op korte termijn heeft meestal niets met een hoger vetgehalte te maken. Het is waarschijnlijker dat je vocht vasthoudt. Dit kan bij een zoutrijke maaltijd, maar ook wanneer je hart het vocht niet meer zo snel kan rondstuwen. Dit komt vaker voor bij mensen met COPD aangezien ze cardiaal extra belast zijn. Hart en longen werken namelijk nauw samen. 

• Vermijd zoutrijke maaltijden.
• Neem contact op met je huisarts voor nazicht en advies.

Gewichtsverlies

Verlies je gewicht? Dit heeft mogelijks met je COPD te maken. Ademen kost jou extra energie. Hierdoor heb je een verhoogd energieverbruik. Daarnaast maakt eten je misschien kortademig waardoor het veel inspanning vergt. Hierdoor ga je minder eten, terwijl je eigenlijk extra calorieën nodig hebt. Dit kan leiden tot ondergewicht en een afname van spiermassa. Om dit te voorkomen verzamelden we enkele tips:

• Eet genoeg eiwitten: het eten van eiwitten kan je door vlees, vis- en melkproducten op je menukaart te zetten.
• Eet regelmatig kleine maaltijden: kleine maaltijden eten kost je minder energie. Door regelmatig kleine maaltijden te eten krijg je toch voldoende calorieën binnen.
• Vraag raad aan een diëtist.

Daarnaast maakt eten je misschien kortademig en kost het je veel energie. Hierdoor ga je minder eten, terwijl je eigenlijk extra calorieën nodig hebt. 

• Eet regelmatig kleine maaltijden: door regelmatig kleine maaltijden te eten, moet je niet telkens een grote inspanning doen en krijg je voldoende calorieën binnen.

Zorg voor je mentaal welzijn

Je ziek-zijn heeft ook invloed op je mentale welzijn. Je kortademigheid kan je soms somber, boos of ongerust maken. 

• Succeservaringen: niets is zo ontmoedigend als het gevoel om voortdurend tekort te schieten, zorg daarom voor ‘succeservaringen’ door iets te doen wat haalbaar is en je aangenaam vindt. 
• Ademhaling: het gevoel van luchttekort is heel beangstigend. Deze angst verhoogt je kortademigheid nog meer. Probeer op te merken wat rustig of gespannen zijn met je adem doet. 
• Ondersteuning: verzorg je sociale contacten en laat je ondersteunen. Bezoek de website van COPD vzw. Je vindt hier tips, verhalen van lotgenoten, activiteiten en meer. 
• Negatieve gedachten: overheersen negatieve gedachten jouw dag? Spreek erover met je huisarts.

Neem je medicatie

Om je COPD zo goed mogelijk te stabiliseren, is het belangrijk om je medicatie goed in te (blijven) nemen.

• Volg de voorschriften: neem je medicatie in zoals voorgeschreven. Is er iets niet duidelijk of lukt iets niet? Bespreek dit met je huisarts.
• Neem je medicatie juist in: ben je zeker dat je je pufje, je zuurstof of je medicatie goed inneemt? Bij twijfel: vraag advies aan je huisarts, verpleegkundige of apotheker.
• Klachten, bijwerkingen of niet-ingevulde verwachtingen: heb je last van je medicatie of werkt het niet zoals je verwacht had? Bespreek dit met je huisarts.

Meer info & tips?

Surf naar de website van COPD vzw voor meer informatie en tips rondom COPD. 

Hoe kunnen wij helpen?

Referentieverpleegkundige

Als COPD-patiënt kan je rekenen op gespecialiseerde kennis en ervaring rondom COPD. Onze referentieverpleegkundigen ondersteunen jouw verpleegkundige door advies te geven. Indien jouw verpleegkundige extra ondersteuning wenst/nodig acht, komt de referentieverpleegkundige bij jou langs om zorg te verlenen of advies te geven. Lees hier meer over onze aanpak.

Innovatie

Niet alleen bieden we gespecialiseerde zorg, maar werken we ook aan een betere zorg voor patiënten met COPD. Zo besloten Wit-Gele Kruis Limburg, het Jessa Ziekenhuis en Ziekenhuis Oost-Limburg een zorgpad uit te werken voor personen met COPD. 

Het doel? Verergering van klachten, opstoten van COPD en ziekenhuisopnamen te voorkomen. Daarnaast willen we de levenskwaliteit van een patiënt met COPD thuis zo hoog mogelijk houden. Dit door hen in de thuisomgeving beter op te volgen en te begeleiden. We ontvingen hiervoor subsidies om dit in de volgende twee jaar uit te werken met ondersteuning van het Health Campus Zorginnovatiefonds. Dit project is lopende met financiële steun van POM Limburg en de provincie Limburg.