Groene groenten Groene groenten

Wat mag je wel en niet eten bij verhoogde cholesterol?

14 juni 2017
6 december 2023
Tip van de expert

Een hoog cholesterolgehalte in het bloed vergroot de kans op hartziekten. Voeding speelt daarbij een belangrijke rol: het grote aanbod van voedingsmiddelen resulteert in een te rijke en onevenwichtige voeding.

Gevolgen bij te veel cholesterol

Als gevolg van afzetting van vetachtige stoffen, waaronder cholesterol, op de wand van het bloedvat ontstaat een langzame vernauwing en verharding van de bloedvaten (slag- en aderverkalking):

  1. Als de kransslagaders vernauwen, krijgt het hart het moeilijker om het bloed door het lichaam te pompen. Dat veroorzaakt pijn ter hoogte van de borst.
  2. Wanneer een vernauwde kransslagader volledig door een bloedstolsel wordt afgesloten, krijgt een deel van de hartspier geen zuurstof meer (hartinfarct).
  3. Ook op andere plaatsen van het lichaam kan een vernauwing of afsluiting voor problemen zorgen.

Cholesterol

Het is een vetachtige stof, waarvan ons lichaam een zekere hoeveelheid nodig heeft om te kunnen functioneren. Ons lichaam maakt zelf cholesterol aan als grondstof voor hormonen, galzouten (die zorgen voor de vertering van vetten), als bouwsteen voor de cellen van ons lichaam en voor de productie van vitamine D. Daarnaast nemen we cholesterol op via de voeding. Dierlijke voedingsmiddelen bevatten cholesterol in tegenstelling tot plantaardige voedingsmiddelen.

7 tips voor een lagere cholesterol 

1. Gezonde voeding

In mediterrane landen zijn er minder hart- en vaatziekten. Zij eten verse groenten en fruit, volkorenpasta, zilvervliesrijst en aardappelen, noten, zaden en peulvruchten, olijfolie, vis, gevogelte. We eten best niet te veel rood vlees en voedingsmiddelen die veel vet en/of suikers bevatten, zoals koeken, snoep en gebak.

Om zoveel mogelijk van de voordelen van de mediterrane levensstijl te genieten, is het belangrijk om regelmaat, rust en gezelligheid in de maaltijden te brengen. Voldoende lichaamsbeweging (30 min. per dag) en niet-roken zijn ook belangrijk.

Gebakken zalmfilet

2. Normaliseer je inname van vet, beperk de hoeveelheid verzadigd vet en transvetzuren

  • Gebruik minder verzadigde vetten. Die zitten onder meer in vet vlees (spiering, hamburger, lamskotelet…), in boter, volle melkproducten en vette kazen, maar ook in palmolie en kokosvet.
  • Mijd transvetten. Industriële transvetzuren worden gebruikt in margarines, koek, gebak en snacks.
  • Eet twee keer per week vette vis. Omega 3-vetzuren hebben een gunstig effect op het voorkomen van hartritmestoornissen en fatale hartinfarcten. Zalm, haring, makreel, ansjovis, heilbot, sprotjes, paling, sardienen en tonijn zijn voorbeelden van vette vis.

3. Gebruik voldoende vezels

Voedingsvezels uit groenten, fruit, peulvruchten, maïs en havermout dragen bij tot de verlaging van de bloedcholesterol. Groenten en fruit leveren ook antioxidanten, die op hun beurt beschermend werken tegen hart- en vaatziekten. Eet dagelijks minimaal 200 gram groente en twee tot drie porties fruit.

4. Matig gebruik van zout

Om een stijging van de bloeddruk te voorkomen, zou je niet meer dan 6 gram zout per dag mogen eten (ongeveer 2500 mg natrium). Zout verhoogt de druk in de bloedvaten, wat er schade veroorzaakt.

5. Matig gebruik van alcohol

Als je alcohol drinkt, doe het dan met mate (twee consumpties voor een man en één voor een vrouw) en doe het niet dagelijks. Matig alcoholgebruik kan het risico op hart- en vaatziekten verminderen.

6. Gezond gewicht

Te hoog gewicht verhoogt het risico op hart- en vaatziekten, vooral als er sprake is van vetophoping in de buikholte. De middelomtrek moet bij vrouwen onder de 80 cm en bij mannen onder de 94 cm blijven.

7. Gebruik van plantensterolen of -stanolen

Plantensterolen en -stanolen vind je in plantaardige voedingsmiddelen zoals groente, fruit, plantaardige oliën, granen en zaden. Ze zorgen ervoor dat minder cholesterol uit de darm in de bloedbaan wordt opgenomen, maar meer cholesterol via de ontlasting wordt uitgescheiden. Een dagelijkse consumptie van ongeveer 2 tot 3 gram plantensterol leidt tot een daling van het cholesterolgehalte van gemiddeld 10%. 

Desondanks kunnen we de aanbevolen hoeveelheid van 2 tot 3 gram niet alleen bereiken met de voeding die we normaal innemen. Vandaar werden ze ook toegevoegd aan bepaalde minarines, margarines, yoghurtdrank, kaas … vb. Becel Pro Activ, Benecol, Actifit, Vita d’Or Activ Plus …