Foto vrouw met prikkelbaredarmsyndroom Foto vrouw met prikkelbaredarmsyndroom

Voorkom prikkelbare darmen

Lies Ghijsens
Diëtiste Wit-Gele Kruis Limburg
9 augustus 2023
6 december 2023
Tip van de expert

Heb je geregeld krampen, buikpijn of ontlastingsproblemen? Dan lijd je misschien aan het prikkelbaredarmsyndroom (PDS). De klachten verschillen vaak van persoon tot persoon en worden uitgelokt door het eten van bepaalde voedingsmiddelen. Ga in dialoog met een diëtist om samen naar oplossingen te zoeken. 

Oorzaak  

Bij PDS is geen ontsteking of schade aanwezig, maar is er mogelijk een verstoorde darmbeweging, overgevoeligheid of verandering van de darmflora. Over de oorzaak zijn nog veel onduidelijkheden. Een recente studie* wijst uit dat het immuunsysteem bij mensen met PDS afweercellen vrijzet in de darmen als reactie op bepaalde voedingsmiddelen. Dat zorgt voor ongemakken in de darmen, zoals samentrekkingen, obstipatie of diarree.   

Triggers  

Welke voeding je darmen overprikkelt, is vaak voor iedereen verschillend. De eerste stap is een gezond en regelmatig eetpatroon. Zo kan het nuttig zijn bepaalde voedingsmiddelen te beperken. Denk aan koffie, alcohol, vetrijke of sterk gekruide voeding. Die lokken het meest ongemakken uit. Ook licht verteerbare voeding kan voor mensen met minder uitgesproken klachten vaak comfort bieden. Zo vermijd je best de meeste koolsoorten en onrijp fruit met schil.  

Tips  

  • Eet gezond en gevarieerd volgens de voedingsdriehoek.  
  • Eet regelmatig, langzaam en kauw goed. Vermijd grote porties.  
  • Drink voldoende water, minstens 1 tot 1,5 liter per dag.  
  • Neem voldoende voedingsvezels op uit volkoren producten: dagelijks 300 g groenten en een stuk fruit.  
  • Zorg voor voldoende fysieke activiteit: elke beweging telt! Zit niet urenlang stil maar sta om het halfuur even recht. Bouw geleidelijk aan op en wissel je bewegingen af gedurende de dag.  
  • Stress? Ontspan en beweeg voldoende. 

Schrap zeker niet zomaar bepaalde voedingsmiddelen zonder begeleiding of advies, ook al blijven je klachten aanhouden. Onder begeleiding van een diëtiste kan je een voedings- en klachtendagboek bijhouden om zo samen aanpassingen te doen naar een licht verteerbaar voedingspatroon.   

FODMAP dieet  

De volgende stap is om samen met een diëtiste te kijken of het ‘laag’ FODMAP-dieet jouw klachten kan verminderen. Dat dieet volg je tijdelijk om te kijken welke voedingsmiddelen je voornamelijk triggeren. Het bestaat uit drie verschillende fases:

  1. de eliminatiefase
  2. de herintroductiefase
  3. de stabilisatiefase

In de eerste fase zullen de darmen rust krijgen door enkele weken een beperkt dieet te volgen met enkel FODMAP-arme voeding. Hierna introduceer je één voor één verschillende voedingsmiddelen en combinaties, te beginnen met kleine hoeveelheden. Daarna kan met deze informatie een voedingspatroon uitgebouwd worden zodat de klachten stabiliseren.  

Voor PDS bestaat helaas geen eenduidig advies. Probeer samen met je diëtiste klachten en voedingsmiddelen aan elkaar te koppelen. Zo kan een gepersonaliseerd voedingsschema uitgewerkt worden dat volwaardig en gezond is. Zelfs kleine aanpassingen aan je voedingspatroon kunnen je helpen bij het verminderen van je klachten.