Vetten zijn niet altijd ongezond
Vetten in onze voeding brengen energie aan. Ze leveren ook vetoplosbare vitamines en essentiële vetzuren. Ons lichaam heeft dus vetten nodig, maar in aangepaste hoeveelheden én in een juiste verhouding tot elkaar. Een goede verhouding aan verzadigde en onverzadigde vetzuren is nodig om lichamelijk en geestelijk in topvorm te blijven. Ze houden onze huid, zenuw- en darmcellen gezond.
Gunstige vetten: onverzadigde vetzuren
Enkelvoudig onverzadigde vetzuren
Ze hebben een gunstig effect op je cholesterol en op de triglyceriden (type vet dat je energie geeft).
- olijven, olijfolie, arachideolie
- noten en notenolie
- avocado
- sommige margarines, minarines
Meervoudig onverzadigde vetzuren
Ze hebben een gunstige invloed op je cholesterol. Ze zijn vooral van belang voor de aanbreng van essentiële vetzuren.
Omega 3-vetzuren
- Ze doen de triglyceriden in het bloed dalen.
- Ze houden de celwanden gezond en soepel.
- Ze verhinderen bloedklontervorming.
- Ze hebben een positief effect bij de preventie van hart- en vaatziekten.
- Ze werken ontstekingsremmend.
Om voldoende omega 3-vetzuren aan te maken moet je tweemaal per week vis eten (waarvan eenmaal per week vette vis) en oliën gebruiken met een hoog gehalte aan omega 3-vetzuren.
- lijnzaadolie, koolzaadolie, notenolie, sojaolie
- vette vis (bv. zalm, haring, makreel)
- groene groenten
- noten
- margarines, minarines, melkproducten
- fijne vleeswaren
Ongunstige vetten: verzadigde vetzuren
Ze verhogen de cholesterol en daarmee ook het risico op hart- en vaatziekten.
- boter, room, kaas
- worst, gehakt
- palmolie, frituurvet
- chocolade, koeken, taart, snoep
Transvetzuren
Het zijn van nature onverzadigde vetzuren die de voedingsindustrie via een chemisch proces kunstmatig verzadigt. Ze schaden je cholesterol, verhogen de kans op bloedklonters en ontstekingsreacties en ze tasten de werking van de insuline aan, met een verhoogd risico op diabetes type 2 tot gevolg. Je moet ze absoluut vermijden.
- koeken
- gefrituurde voeding
- kant-en-klaarmaaltijden
Wat zijn goede vetten?
Kies voor vetstof met minder dan 1/3 verzadigde vetten in verhouding tot het totale vetgehalte. Te veel verzadigde vetten zorgt voor meer ‘slechte’ LDL-cholesterol in je bloed, waardoor je slagaders kunnen dichtslibben. LDL-cholesterol is slechte cholesterol en haalt de cholesterol uit de lever en brengt deze via de bloedbaan naar de lichaamscellen. LDL-cholesterol zet zich gemakkelijk af tegen de vaatwanden. Hierdoor raken de vaten vernauwd en stijgt de kans op hart- en vaatziekten.
Te veel vet is niet gezond, maar je moet het niet volledig weren. Vet zorgt voor vitamine A en D. Die laatste is vooral tijdens de wintermaanden belangrijk, een periode waarin we minder vaak buiten komen. Vitamine D wordt aangemaakt door blootstelling met zonlicht, het is belangrijk voor de opname van calcium en is dus belangrijk voor sterke botten.