hoorapparaat hoorapparaat

Slechthorendheid bij ouder worden

12 juli 2017
6 december 2023
Tip van de expert

Wat is slechthorendheid en wat is de impact ervan op je leven? Hoort slechthorendheid echt bij ouder worden? Een verhelderend gesprek met professor Desloovere. 

prof. dr. Christian Desloovere
Wie is ...

Prof. dr. Christian Desloovere

  • Neus-keel-oorarts
  • gelaats- en halschirurg
  • Werkzaam bij UZ Leuven

Wat is ouderdomshardhorigheid?

“Ouderdomshardhorigheid is de som van alle schadelijke toestanden die het oor heeft meegemaakt, waardoor het gehoor achteruitgaat. Tegenwoordig is er veel blootstelling aan lawaai. Maar ook hoge bloeddruk, diabetes en bepaalde medicatie kunnen het gehoor aantasten. Ouderdomshardhorigheid is voor een stuk genetisch bepaald. Het hangt samen met ouder worden, maar de externe factoren waarmee we onze oren confronteren in ons leven, spelen eveneens een grote rol.”

 

 

Wanneer is iemand slechthorend? 

  1. Met de gehoortest testen we door het gebruik van verschillende toontjes wat de persoon hoort. Als we op basis hiervan slechthorendheid definiëren, dan is dit de grens waar we aan een hoorapparaat denken. Meer dan 40 decibel gehoorverlies betekent dat we het geluid 40 decibel luider moeten maken dan bij een normaalhorende.
  2. De tweede belangrijke factor is het verstaan van woorden, wat de patiënt nog begrijpt. Ouderdomsslechthorendheid begint wanneer men in een lawaaierige omgeving nog hoort dat er iets gezegd wordt, maar dat men het niet meer begrijpt. Dat noemen we partydoofheid. Die komt er doordat niet alleen de trilhaartjes in ons oor beschadigd zijn, maar ook doordat de gehoorzenuw met de leeftijd wat achteruitgaat. Daardoor wordt het moeilijker om de woorden van de spreker uit het geheel van het geluid te filteren. Die zogenaamde partydoofheid begint gewoonlijk vanaf 55 tot 60 jaar.  Als het spraakverstaan het probleem is, dan horen mensen met een hoorapparaat alles wel luider, maar ze begrijpen nog altijd niet wat er gezegd wordt.
  3. Hoorapparaten versterken het geluid, maar verstaanbaarheid kunnen ze onvoldoende corrigeren. Vandaar het belang van de gehoortesten. Op www.testjegehoor.be vind je een kleine test die je getallen laat nazeggen in de aanwezigheid van achtergrondlawaai. Wanneer dit moeilijk is, ben je slechthorend.
  4. Belangrijk om te weten is dat er bij de aanschaf van een hoorapparaat wettelijk een minimumproeftijd bestaat van een maand. Zeker bij oudere personen geef je best een proeftijd van twee maanden of langer, zodat ze de voordelen voldoende kunnen ervaren en het apparaat op punt gesteld kan worden.

Hoe pak je dit het best aan?

“Je gaat best naar een neus-keel-oorarts. Die neemt een gehoortest af en controleert het spraakverstaan. De arts gaat ook na waaraan het gehoorverlies ligt. Soms is het te wijten aan een gaatje in het trommelvlies of een afwijking aan de gehoorbeentjes: een operatie kan dat verhelpen. Als een operatie niet mogelijk is, maken we een voorschrift en bekijken we meteen wat de patiënt kan verwachten van een hoorapparaat. Met het voorschrift voor een proefaanpassing en een hoorapparaat ga je naar een hoorcentrum. Het hoorcentrum stuurt een verslag naar de arts en pas daarna wordt het hoorapparaat definitief voorgeschreven. Je kan ook omgekeerd te werk gaan en eerst naar een hoorcentrum gaan. Zij voeren dan de eerste testen uit. Vervolgens sturen zij je echter ook naar een neus-keel-oorarts voor het nodige attest.”

Wat is de impact van slechthorendheid?

“Die wordt onderschat. Mensen durven niet meer buiten te komen omdat ze het toch niet verstaan. Het probleem bij slecht verstaan is dat je vooral de klinkers hoort, maar niet de medeklinkers. En de medeklinkers bepalen de betekenis van een woord. Als je ze dan verkeerd verstaat en vaak denkt dat je iets anders hoort, verliezen mensen de moed: ze trekken zich terug en er is risico op sociale isolatie. Je kunt dus beter wat vroeger een hoorapparaat nemen dan te wachten tot de sociale isolatie te ver is ingezet. Daarnaast heeft slechthorendheid ook een effect op cognitieve functies, doordat men minder informatie opneemt.

Een hoorapparaat is een hulpmiddel dat in een stille omgeving met 2 à 3 personen een duidelijke verbetering geeft. In een groep met achtergrondgeluid wordt het moeilijker, omdat het oor dikwijls verzadigd is met al die andere geluiden en het moeilijker is om de spreker van het achtergrondlawaai te kunnen onderscheiden.

Een hoorapparaat blijft ook een dure aanschaffing. Uiteraard zijn er verschillende prijscategorieën en is er een terugbetaling van het ziekenfonds.”

Tips voor mantelzorgers:

  • Schreeuwen helpt niet.
  • Spreek traag en articuleer duidelijk. Als je trager spreekt, begrijpt men de medeklinkers beter, en die heb je nodig om de spreker te kunnen verstaan.
  • Slechthorende personen kijken automatisch meer naar het gezicht en de mond, dus zorg ervoor dat men je ziet wanneer je spreekt.
  • Sta bijvoorbeeld ook niet met je rug naar het venster, zodat er voldoende licht valt op je mond.
  • Zit recht tegenover de slechthorende persoon wanneer je praat, hoe korter de afstand hoe beter.
  • Wat ook helpt, is zeggen over welk thema je praat. Zo heeft de slechthorende persoon al een deel mee.
  • Je kan ook een aantal zaken opschrijven. De computer kan ook helpen.