Leven met de ziekte van Crohn

De meest voorkomende klachten bij de ziekte van Crohn zijn diarree (vaak met slijm en bloed), buikpijn en onbedoeld gewichtsverlies. Andere symptomen die kunnen voorkomen, zijn vermoeidheid, koorts, misselijkheid, darmvernauwing, fistels, gewrichtsklachten, aften en ontstekingen aan de huid en de ogen.

De ziekte kent een wisselend verloop. Soms zijn de ontstekingen een lange tijd onder controle. Dan ben je ‘in remissie’. Soms kan je plots weer hevige klachten krijgen. Dan heb je een opstoot. Net zoals de klachten en de ernst van de ziekte van Crohn, verschillen ook het aantal en de duur van de opstoten van persoon tot persoon. Sommige patiënten hebben verschillende opstoten per jaar, anderen ondervinden jarenlang geen last.

Oorzaak

De precieze oorzaak van de ziekte van Crohn is onbekend. Waarschijnlijk speelt je afweersysteem hier een belangrijke rol. Je immuunsysteem reageert dan bovenmatig tegen je eigen darmflora. Andere risicofactoren zijn erfelijkheid, roken, voeding en stress.

Leven met Crohn

Ongeveer één op de duizend Belgen heeft de ziekte van Crohn. De ziekte ontstaat vaak op jonge leeftijd (tussen 15 en 40 jaar). Zodra de arts de diagnose stelt, zal hij of zij bekijken welke behandeling voor jou geschikt is. Dat is namelijk afhankelijk van je leeftijd, de ernst van de ontsteking en de aanwezige klachten. De behandeling is een combinatie van medicatie en van bepaalde aanpassingen aan je levensstijl. Soms wordt er een heelkundige ingreep gedaan waarbij een stuk van de darm verwijderd wordt. Maar de ziekte helemaal genezen, kan niet.

Een gezonde levensstijl

Er bestaat geen oplossing die voor elke patiënt werkt. Daarom is het belangrijk om je klachten en je voedingspatroon te bespreken met een arts en eventueel een diëtist. Je algemene levensstijl heeft wel een invloed op de ziekte. Dit kan je zelf doen, naast de behandeling van je arts:

• stoppen met roken
• regelmatig en gezond eten
• voldoende water drinken: minstens 1,5 liter tot 2 liter per dag
• regelmatig bewegen: sta regelmatig recht (tijdens het werken, bellen, koken, afwassen …) en wandel rustig rond. Combineer die lichte beweging met matig intensieve beweging. Een mooie wandeling of rustige fietstocht (ook elektrisch) is daar een goed voorbeeld van. Ten slotte raden we aan om daar wekelijks een portie intensieve beweging aan toe te voegen. Denk maar aan stevig doorfietsen, joggen, sporten, spitten in de tuin …
• stress vermijden en voldoende ontspannen: doe dagelijks iets wat je echt leuk vindt, zoals een boek lezen of puzzelen. Pieker je veel? Schrijf je zorgen van je af in een boekje
• op tijd rusten.

Voeding bij opstoten van de ziekte

Wanneer de klachten sterk opspelen, spreken we van een opstoot of piekperiode. Je arts zal je helpen om, afhankelijk van je klachten, je voeding aan te passen. Bovendien zal hij of zij je toestand opvolgen en er samen met jou over waken dat er geen tekorten aan nuttige voedingsstoffen ontstaan, zoals vitamines en mineralen. De volgende voedingsmiddelen worden vaak als onaangenaam ervaren in deze piekperiodes:

• kiwi
• druiven met pitten
• noten
• paprika’s
• asperges
• rauwe groenten
• gasvormende voedingsmiddelen zoals bruisende dranken, koolsoorten, prei, ui, look, peulvruchten en spruiten.

Samen met jouw specifiek dieet, kan je ook de volgende algemene tips volgen:

• vermijd alcohol
• spreid je maaltijden doorheen de dag
• drink voldoende water
• eet gestoomde en geschilde groenten
• let op met vezelrijk fruit zoals bramen, ananas en sinaasappel … en schil het fruit om het beter verteerbaar te maken
• kies voor magere vleessoorten zoals kip en kalkoen of vleesvervangers (zoals tofu)
• eet geraffineerde graanproducten (lichtbruin brood, geroosterde boterham) of havermout
• eet energie- en eiwitrijk, aangezien je een verhoogd energiegebruik hebt.

Blijf gezond eten

Als je klachten voor langere tijd onder controle zijn, dan ben je ‘in remissie’. In deze fase blijft een gezonde levensstijl belangrijk. Eet gevarieerd, met voldoende fruit, groenten en vezels. Drink dagelijks 1,5 tot 2 liter water per dag. In piekperiodes vermijden patiënten heel wat voedingsmiddelen omdat ze klachten opwekken. Dat kan leiden tot gewichtsverlies en zelfs ondervoeding. Daarom is het belangrijk om tijdens de remissiefase gevarieerd te eten. Zo ontvangt je lichaam weer alle essentiële voedingsstoffen. Probeer ook het voedsel waar je klachten van kreeg weer te eten. Dat zal niet automatisch een nieuwe opstoot uitlokken.

Lotgenoten

Heb jij de ziekte van Crohn en ben je op zoek naar lotgenoten? De nieuwe website wijhebbencrohn.be biedt steun en bundelt verhalen, tips, info en recepten. Bronnen: UZ Leuven, UZA, Artsenwijzer Diëtetiek, wijhebbencrohn.be en het Vlaams Instituut Gezond Leven