Krachtvoer in de strijd tegen ondervoeding

Wat is ondervoeding?

Ondervoeding of malnutritie treedt op wanneer iemand langere tijd te weinig energierijke voeding  of te weinig voedingsstoffen inneemt. Het uit zich in verschillende alarmsignalen als onbedoeld gewichtsverlies, verminderde spiermassa en -kracht, verminderde eetlust, lusteloosheid  en minder onderhuids vetweefsel of een dunne, droge en grauwe huid.

Wat zijn de gevolgen?

Een slechte voedingstoestand heeft een bijzonder negatieve impact op jouw levenskwaliteit, herstel  en totale gezondheid als patiënt. Je afweer wordt minder, je herstelt langzamer na ziekte of operatie, je wonden helen trager maar ook je hart- of longcapaciteit neemt af. Daardoor ben je vatbaarder voor complicaties. 

Screening en aanpak

In de praktijk merken we dat ondervoeding nog te vaak over het hoofd wordt gezien en  onbehandeld blijft. Dat komt vooral door een gebrek aan kennis. Onze zorgmedewerkers zijn daarom extra alert om de alarmsignalen te herkennen en in te grijpen.

Je verpleeg- of  zorgkundige kan ook advies inroepen van onze diëtisten. Zij helpen bij het opstellen van een voedingsbehandelplan en geven gespecialiseerde voedingsinformatie op maat van de patiënt.  Daarbij houden ze rekening met de thuissituatie, de wensen en de medische achtergrond van de patiënt. Ze bekijken ook problemen die het eten of drinken bemoeilijken zoals gebrek aan eetlust, smaakverandering, kauw- en slikproblemen of fysieke en financiële beperkingen.

Voedingstips

Gelukkig kan je ondervoeding bestrijden met de juiste voeding. Overleg met je verpleegkundige of huisarts en zet in op volgend krachtvoer:

1. Vetten

Vetten leveren veel energie en zijn een bron van vetoplosbare vitaminen. Ze voorzien ons lichaam van de essentiële vetzuren die we niet zelf kunnen aanmaken.

Je vindt ze onder andere in:

• boter
• olie
• kaas
• vlees
• vis
• noten

Je maaltijd met vetten verrijken kan bijvoorbeeld door extra room, olie, mayonaise, boter of saus aan je gerechten toe te voegen. Een goed advies is ook om geen lightproducten te gebruiken en voedingsmiddelen zoveel mogelijk in volvette vorm te consumeren: volle kaas- of melkproducten, vet vlees of vette vis in plaats van de magere varianten.

2. Eiwitten

Eiwitten vormen onmisbare bouwstoffen voor het lichaam. Ze maken bloedcellen, enzymen en hormonen aan en onderhouden en herstellen lichaamsweefsels. Eiwitten vind je zowel in dierlijke als plantaardige producten terug.

Eiwitten in dierlijke producten

vlees

vis

eieren

melkproducten

Eiwitten in plantaardige producten

graanproducten (brood, rijst, deegwaren …)

peulvruchten

noten

soja (-melk, -yoghurt)

tofu

in mindere mate groenten en aardappelen

Extra eiwitten toevoegen aan een maaltijd kan bijvoorbeeld door melkpoeder te mengen in zuivel, soep of puree.

3. Suikers

Suikerrijke producten zijn – in tegenstelling tot veel andere voedingspatronen – bij ondervoeding net wel aangewezen. Ze leveren veel en snel energie en bevatten dus vaak veel calorieën. Die calorieën zorgen voor onze brandstof, de energie die we nodig hebben om te leven, te bewegen en aan te sterken.

4. Vitaminen en mineralen

Vitaminen en mineralen zijn micronutriënten. In tegenstelling tot de macronutriënten (vetten, eiwitten en suikers) hebben we er maar een kleine hoeveelheid van nodig per dag. Ze zijn echter onmisbaar voor een goede werking en weerstand van het lichaam.

Vitaminen leveren bouwstenen aan voor groei, afweer, herstel en bescherming van zowat alle onderdelen van het lichaam.

Je haalt ze onder andere uit:

• groenten en fruit
• lever
• volle melkproducten
• volle granen
• eieren
• vette vis
• smeer- en bereidingsvetten zoals boter, margarine of olie.

Mineralen focussen vooral op de groei en het herstel van het skelet en de lichaamsweefsels. De bekendste mineralen in onze voeding zijn calcium, natrium, magnesium, kalium en fosfor. Sommige mineralen hebben we in uiterst kleine hoeveelheden nodig. We spreken dan van sporenelementen zoals ijzer, fluor, jodium en zink. 

Mineralen vind je terug in:

• melkproducten
• noten en zaden
• groenten en fruit
• graanproducten
• peulvruchten
• vlees
• vis
• eieren