Hoe omgaan met kauwproblemen?

Afhankelijk van de aard en de ernst van het probleem, kan een logopedist je de nodige informatie en een gerichte behandeling geven.  Ook bij lichte problemen kan dit zelfs al aan te raden zijn. Zowel kauw- als slikproblemen vormen immers een risico voor een onvoldoende voedselopname en ondervoeding. We moeten er over waken dat je ondanks die problemen een gevarieerde en evenwichtige voeding op het menu zet.

Enkele algemene tips

De tips die volgen zijn algemene adviezen en vaak niet voor iedereen bruikbaar, aangezien de voeding best individueel aangepast wordt. Iedereen heeft zijn mogelijkheden en beperkingen, maar ook eigen voorkeuren van smaken en voedingsmiddelen. Wij geven je al enkele tips rond voeding mee die kunnen helpen bij beginnende kauwklachten.

Onze tips

Voor zachte voeding is er minder kauwfunctie nodig, maar het is belangrijk dat de kauwspieren zo lang mogelijk gebruikt worden, ook al duurt de maaltijd dan langer.

Broodmaaltijd

• Gebruik liever brood zonder (harde) korsten met smeuïg beleg dan pap. Kauwen heeft namelijk een gunstige invloed op de speekselproductie. Indien ook zachte voeding problemen geeft bij het kauwen kan de broodmaaltijd vervangen worden door pap zoals havermoutpap, rijstepap … of door gemixte soep met beschuiten in.
• Snijd alles klein en neem voldoende ‘maal’tijd.
• Kies voor smeuïg beleg zoals smeerkaas, jam, appelmoes, witte kaas, chocopasta, smeerpaté, een zacht gekookt ei of roerei….
• Neem bij de broodmaaltijd kleine slokjes drank (niet bij slikproblemen).

Warme maaltijd

• Kies voor gekookte groenten, goed gaar gekookte aardappelen of aardappelpuree en vermijd hard gebakken vlees of taaie vleessoorten
• Je kan de warme maaltijd extra smeuïg maken met een extra lepel jus, saus of appelmoes
• Zachte groenten, stamppot of een éénpansgerecht zoals pasta, en vis ter vervanging van vlees vergen minder moeite om te kauwen
• Je kan vlees of vis ook vervangen door ei zoals een gepocheerd ei, zachte omelet of roerei
• Indien nodig kan je de warme maaltijd mixen met de staafmixer of in een blender. Let op: het oog wil ook wat. De maaltijd ziet er smakelijker uit indien je de voedingsmiddelen (vlees/vis, aardappelen, groenten) apart mixt en op het bord legt. Breng de verschillende voedingsmiddelen ook apart op smaak met kruiden, zodat het smakelijk blijft.

Tussendoortjes

• Kies voor pudding, yoghurt, een zacht koekje of een plakje cake.
• Fruit is vaak moeilijk te kauwen, dus kies voor rijp zacht fruit en snijd het klein of je kan er een smoothie of een fruitpap met maken.

Raadpleeg een diëtist

Voor individuele adviezen rond voeding raadpleeg je best een diëtist. Hij kan jou, samen met de tips van de logopedist, helpen om je voeding aan te passen aan de individuele behoeften en op die manier ondervoeding voorkomen.

Hij kan jou en je mantelzorger ook praktische tips geven rond bereidingen, gebruik van indikkingsmiddelen ed. zodat je maaltijden smakelijk blijven.

Allereerst zal de diëtist proberen om je ‘gewone’ voeding aan te passen, zodat je zo lang mogelijk ‘gewoon’ kan blijven eten. Indien dit niet zou voldoen of de maaltijden je te zwaar vallen, kan hij samen met jou bekijken welke dieetpreparaten zoals bijvoedingen of vervangvoedingen het meest geschikt zijn. Weet wel dat het gebruik van dergelijke preparaten de kauwfunctie minder stimuleert.