Dr. Luc Colemont aan het woord: stop darmkanker en doe de test!
Luc Colemont, maag- en darmspecialist en medeoprichter van vzw Stop Darmkanker,
legt uit wat darmkanker is en benadrukt het belang van preventie.
Dr. Luc Colemont
- maag- en darmspecialist
- medeoprichter van vzw Stop Darmkanker
"Darmkanker is een groot probleem. De ziekte laat zich perfect opsporen omdat het de poliep als voorloper heeft. Er is geen enkele andere ziekte die zo’n duidelijk waarschuwingssignaal heeft. Bovendien komt de ziekte veel voor: één op twintig, zowel bij mannen als vrouwen.
Na longkanker is het de tweede belangrijkste oorzaak van sterfte bij kanker. Men spreekt ook over non-smoking-related cancers: kankers die niets met roken te maken hebben. In die categorie komt darmkanker op de eerste plaats. Er zijn verschillende testen om de ziekte op te sporen en toch gebeurt dat nog te weinig. Mensen weten er nog steeds niet genoeg over. En alles start met informatie en voorlichting. Als mensen er niet voldoende over weten, kunnen ze er ook niets aan doen."
Is er dan een taboe?
“Onze darmen zijn niet de meest aantrekkelijke organen die we hebben. Het is de uitdaging om van de darm een populairder of sympathieker orgaan te maken. Het moet normaal zijn dat je over je darmen en je stoelgang praat. Het moet normaal zijn dat de verpleegkundigen van het Wit-Gele Kruis vragen: ‘Heb jij die test reeds gekregen? Heb jij al meegedaan aan het bevolkingsonderzoek?’ Het moet normale, alledaagse taal worden in de Vlaamse huiskamers.”
Wat is de prognose van darmkanker?
“We spreken bij darmkanker van vier verschillende stadia. De behandeling, nabehandeling en prognose zijn afhankelijk van het stadium van de kanker. Met andere woorden: hoe vroeger je erbij bent, hoe beter. En dat is het probleem. Onderzoek toont aan dat eender waar in de wereld, de helft van de mensen op het ogenblik van de diagnose, zich al in stadium 3 of 4 bevindt. Als je er vroegtijdig bij bent, dan is de impact ‘beperkt’ tot de operatie, want daarna is de persoon genezen van darmkanker."
Darmkanker
Poliepen zijn de voorlopers van darmkanker. Het zijn goedaardige, kleine gezwellen aan de binnenkant van de dikke darm. In de loop van de jaren kan die poliep groter worden. Het duurt 8 tot 10 jaar voor een kleine poliep eventueel een darmkanker wordt. Niet alle poliepen worden darmkanker, slechts een beperkte hoeveelheid. Darmkanker is een ziekte die vooral voorkomt vanaf 50 jaar. Maar één op de zeven patiënten is jonger dan 50. De gemiddelde leeftijd van iemand met darmkanker is 68 jaar.
Wat zijn beïnvloedende factoren?
“Bij twintig procent is er een familiale of erfelijke belasting. Maar de meerderheid van de mensen, dat is 80%, heeft niemand in de familie met darmkanker. Verschillende oorzaken spelen een rol: een stukje erfelijkheid, voeding, omgevingsfactoren, overmatig rood vlees eten, overgewicht, overmatig
alcoholgebruik, onvoldoende lichaamsbeweging. Maar personen die niet erfelijk belast zijn en heel gezond leven en eten, kunnen ook darmkanker krijgen. Nieuwe inzichten tonen ook aan dat onze darmflora en bepaalde microben een belangrijke rol spelen."
Wat zijn de symptomen van darmkanker?
“Klassieke symptomen zijn bloed in de stoelgang, aanslepende buikpijn of krampen, verandering van het stoelgangspatroon, vermagering zonder enige aanleiding, ijzertekort of bloedarmoede. Duren zulke symptomen langer dan twee maanden, wees dan niet verlegen en spreek erover met je huisarts, ook al doe je dat niet graag. Maar de belangrijkste boodschap is dat je niet moet wachten op de symptomen. De eerste jaren zijn er geen klachten en voel je niets. Daarom moet je je stoelgang laten nakijken en de test doen!”
Preventie van darmkanker is dus ontzettend belangrijk?
“Het bevolkingsonderzoek in Vlaanderen is belangrijk. Het is een eenvoudige test om poliepen en darmkanker vroegtijdig op te sporen. Iedereen tussen de 55 en 74 jaar oud wordt om de twee jaar door de Vlaamse overheid uitgenodigd voor het bevolkingsonderzoek. Dankzij dat onderzoek hebben we in 2016 maar liefst 2.000 keer darmkanker in een vroegtijdig stadium ontdekt. We zien dat voorlopig 54,5 % van al wie een uitnodiging krijgt, meedoet aan de test. Dat zou meer moeten en kunnen zijn! Er is vooral een gebrek aan informatie. En er komt nog de angst voor het resultaat en drempelvrees bij."
Hoe gebeurt de opvolging?
“Als een poliep is weggenomen, doet men een controle na drie of na vijf jaar om te kijken of er nieuwe poliepen zijn. Als iemand geopereerd is, komt die persoon in een schema terecht, waarbij na zes maanden, één of drie jaar een controleonderzoek nodig is om te zien of er poliepen zijn of de darmkanker is teruggekomen.”
Darmkanker kan je nog niet opsporen via een gewone bloedafname, zoals nog te vaak wordt gedacht.