Voorkom veneuze ulcera Voorkom veneuze ulcera

Bevorder je bloeddoorstroming en voorkom veneuze ulcera

18 augustus 2016
6 december 2023

Ga zelf aan de slag met deze eenvoudige tips om bloeddoorstroming te bevorderen en veneuze ulcera te voorkomen.

 

Wat verhoogt het risico op veneuze ulcera?

  • Veneuze insufficiëntie (een functionele of fysieke afwijking van de aders van de benen)
  • Zwaarlijvigheid
  • Meer dan twee zwangerschappen
  • Slechte mobiliteit
  • Hartfalen
  • Diep veneuze trombose, flebitis of spataders komen in de familie voor

Veneus ulcus

Een veneus ulcus is een chronische wonde die meer dan vier à zes weken blijft en niet spontaan geneest. Dit soort letsel tref je meestal aan op het onderbeen. Na genezing komt de wonde vaak terug.

Wat kan je doen om veneuze ulcera te voorkomen?

  • Ga regelmatig wandelen
  • Draag geen kledij die al te strak zit, vooral ter hoogte van de dijen
  • Draag gemakkelijke, goed passende schoenen
  • Sta niet te lang aan één stuk recht
  • Let op je gewicht. Een diëtist kan je helpen om op een gezonde manier te vermageren
  • Draag consequent steunkousen of bandages, zoals voorgeschreven door je arts
  • Activeer de kuitspierpomp met deze eenvoudige oefeningen:
    • Maak krachtige trapbewegingen met je benen (10 tot 20 keer)
    • Kruis en spreid je benen terwijl je ze gestrekt houdt (10 tot 15 keer)
    • Teken kleine cirkels met gestrekte benen (tot 10 keer)
    • Plooi je tenen voor en achterwaarts (buig/strek) terwijl je benen gestrekt blijven en licht opgeheven zijn (tot 20 keer).
    • Loop op je hielen (gedurende 30 seconden)
    • Ga op de toppen van je tenen staan (10 tot 15 keer)
    • Kantel je gewicht van de hielen naar de tenen en omgekeerd (10 tot 15 keer)
    • Steun op je hielen. Breng je voeten afwisselend samen en dan weer uit elkaar (10 tot 15 keer)
  • Plaats je benen hoger als je zit of ligt. Doe dit gedurende 30 minuten, zo’n drie keer per dag. Deze houding is effectief in combinatie met compressietherapie
  • Stop met roken. Roken zorgt voor vernauwing van de vaten en heeft dus een invloed op de doorbloeding
  • Zorg voor een goede hygiëne en goede hydratatie van de voeten en de benen. Inspecteer je huid tijdens de verzorging op wondjes

Waarom geneest een veneus ulcus zo moeilijk?

Een veneus ulcus wordt in stand gehouden door verhoogde druk in de aderen van de onderbenen. Die druk komt er omdat de bloeddoorstroming in de benen onvoldoende werkt:

  • de kleppen in het bloedvatenstelsel in de benen werken onvoldoende
  • de kuitspierpomp werkt niet meer goed.

Men spreekt van veneuze insufficiëntie. Die leidt tot vochtophoping (= oedeem) in de benen, wat het genezingsproces bemoeilijkt.

Hoe worden veneuze ulcera behandeld?

Vaak start een behandeling met compressietherapie. Bij compressietherapie brengt een verpleegkundige windels rond het been aan om de bloeddoorstroming te bevorderen. Afhankelijk van de voorgeschreven behandeling worden verbanden met korte of lange rek gebruikt. Als de vochtophoping in de benen verdwenen is, wordt soms overgeschakeld naar steunkousen. Compressietherapie heeft een positief effect:

  • de hoge druk in het been vermindert
  • het bloed stroomt beter terug doordat de druk in de kuitspier verhoogt
  • het vocht in de onderbenen neemt af

Zo voorkom je dat een veneus ulcus terugkeert: het is belangrijk om compressietherapie juist toe te passen. Je kan hiervoor terecht bij een verpleegkundige van het Wit-Gele Kruis.