Achiel legde zijn zorgwensen vast: “Als ik nergens meer van kan genieten, mag het voor mij stoppen"

Op zijn 85e werd Achiel nog Belgisch kampioen veldlopen. Nu vult hij zijn dagen met het onderhouden van zijn tuin en van een stuk land met een serre even verderop in de buurt. Niks laat vermoeden dat hij bezig is met nadenken over zijn levenseinde.

Waarom is die vroegtijdige zorgplanning voor jou belangrijk, Achiel?

“Vorige zomer moest ik afscheid nemen van mijn echtgenote Marie Jeanne na een slepende ziekte. Ze hield zich lang sterk, maar ze had het erg lastig. Gelukkig konden we op een goede ondersteuning rekenen van haar Wit-Gele Kruisverpleegkundige. Die kwam eerst eenmaal per dag langs, op het einde meerdere keren. Uiteindelijk hebben we het palliatief netwerk ingeschakeld en kozen we in samenspraak met onze kinderen voor palliatieve sedatie. Hoewel we vooraf goed ingelicht waren over de procedure, heeft Marie Jeanne toch nog vijf dagen geleefd. Dat was een ontzettend slopende periode die zowel mezelf als mijn kinderen hard getroffen heeft. Door mijn zorgwensen vast te laten leggen, wil ik voorkomen dat mij en mijn kinderen hetzelfde overkomt. Als mijn leven voorbij is, dan mag dat ook sneller stoppen.”

Hoe voelt het om zo concreet na te denken over je levenseinde?

“Op mijn elfde heb ik de dood al eens in de ogen gekeken. Ik liep tyfus op en heb weken in coma gelegen. Daarna moest ik alles opnieuw leren: eten, spreken, lopen. Mijn lichaam heeft hard moeten strijden, maar ik ben er uiteindelijk veel sterker uitgekomen. Ik heb veel gewerkt en blij geleefd. Vooral die vreugde is zo belangrijk. Als ik ziek word, zou ik blijven vechten zolang er een kans is op genezing. Maar alleen als ik de garantie krijg dat ik daarbij nog ergens van kan genieten: van vriendschap, van liefde, van kleine, alledaagse dingen. Als ik alleen maar tot last zou zijn of overal hulp bij nodig zou hebben, dan stopt het genieten voor mij en dan mag alles stoppen. Als medeoprichter van Samana (het vroegere Ziekenzorg) heb ik jarenlang zieken bezocht. Ik hoorde mensen vaak zeggen dat ze blij zouden zijn als ze niet meer zouden wakker worden. De wetenschap dat je die beslissing zelf in de hand kan hebben, geeft mij gemoedsrust.”

Hoe wordt zo’n vroegtijdige zorgplanning concreet geregeld?

“Ik kende Wit-Gele Kruisverpleegkundige Annemie D’heer vanuit ons dorp en vanuit het palliatief netwerk dat we inschakelden voor mijn echtgenote. Annemie is naast begeleider zorgintervisie ook LEIFverpleegkundige. LEIF staat voor levenseinde informatieforum. Vanuit die expertise kunnen Annemie en haar collega’s als vertrouwenspersoon behoeftes of wensen in het kader van een levenseinde laten vastleggen. Ikzelf wil een negatieve wilsverklaring optekenen. Dat houdt in dat ik laat vastleggen wat ik niet meer wil: geen onnodige behandelingen meer, mij niet in leven houden met allerhande machines of levensverlengende medicatie, geen reanimatie … Mijn zoon treedt op als wettelijk vertegenwoordiger. Hij kan mijn wil of wensen verwoorden als ik dat zelf niet meer kan. Het is belangrijk dat je verschillende kopieën bewaart over deze documenten: een exemplaar thuis, bij de huisarts en bij de wettelijk vertegenwoordiger. Zo ontstaan er geen misverstanden wanneer de keuze voor het levenseinde gemaakt moet worden.”

Welke levenswijsheid kan je onze lezers nog meegeven?

“Corona heeft ons op heel veel vlakken op de proef gesteld, maar volhouden is zo belangrijk. Ik heb van heel dichtbij meegemaakt wat tyfus en tuberculose hebben aangericht. Dat was heel hard maar uiteindelijk hebben we die ziektes ook overwonnen. Hou de moed er altijd in. Ook deze pandemie krijgen we samen klein.”