Het coronavirus treft ons allemaal: we moeten ‘in ons kot blijven’ en zijn beperkt in onze sociale contacten. Voor alleenstaanden en voor mensen met dementie of psychische problemen, is deze periode extra zwaar. Eenzaamheid en isolement dreigen en angst en onzekerheid steken de kop op. Wendy Leclercq, referentieverpleegkundige Geestelijke Gezondheidszorg en Dementie bij het Wit-Gele Kruis merkt op: “De nood aan mentale ondersteuning is opvallend groter.”
Luisteren en praten helpt
“Het zijn angstige tijden, zeker voor mensen met dementie of patiënten met psychische problemen”, aldus Wendy. “Er komt zoveel informatie op hen af. Ik probeer de berichtgeving die ze ontvangen te kaderen en zeg hen dat het oké is om niet altijd het nieuws te volgen. Voor mensen met dementie is een mondmasker heel bevreemdend. Ik leg daarom duidelijk uit wie ik ben, waarom ik een mondmasker draag en wat ik kom doen. Bij patiënten met dementie is het goed om de belangrijkste zaken bij elk bezoek te herhalen.”
Zeker patiënten met dementie hebben nood aan structuur, maar dat valt nu weg: de poetsdienst komt niet meer of ze worden op een ander tijdstip gewassen. Voor mensen met dementie is dat niet altijd gemakkelijk weet ook Wendy. “Sommige patiënten worden agressiever. Je kan in dat geval best proberen om rustig te blijven en niets te forceren. Verpleegkundigen kunnen bij zo een geval steeds terecht bij een referentieverpleegkundige, daarvoor zijn we er. Nadien betrekken we er indien nog ook andere zorgpartners bij zoals de behandelende psychiater.”
Ondertussen hebben we allemaal wel al eens last gehad van ‘coronamoeheid’. “Het isolement begint zwaar door te wegen”, vertelt Wendy. “Ik merk dat patiënten nu steeds vaker vragen of ze toch niet even mee naar de winkel mogen. Ik blijf herhalen waarom die maatregelen zo belangrijk zijn en druk hen op het hart dat we nu moeten doorbijten. Als ik nadien terugkom zie ik toch dat de boodschap is blijven hangen. Van ons nemen ze het nog gemakkelijker aan, omdat ze weten dat het voor ons geen ver-van-mijn-bedshow is.”
Veerkracht
Maar corona heeft ook positieve kanten. Zo is er de enorme veerkracht en creativiteit in de samenleving. Wendy zag het bij een koppel 80-plussers die plots erg handig is met de laptop: “Het koppel was sociaal heel actief en ze gingen vaak wandelen. Voordien konden ze wel wat basis handelingen op de laptop, maar nu chatten ze met vrienden en bestellen ze groenten online. Dat is mooi om te zien. En onlangs was ik bij een patiënte die kampt met psychische problemen. Isolement is voor haar heel herkenbaar. De vrouw zei: ‘nu ervaart iedereen eens wat ik eigenlijk al heel mijn leven ervaar’. Een eye-opener.”
Wendy voelt dat patiënten – nu nog meer dan anders – nood hebben aan een luisterend oor. “Patiënten hebben meer mentale ondersteuning nodig. Het maakt voor hen een wereld van verschil om even hun hart te kunnen luchten. Vaak zijn wij ook de enige met wie ze nog contact hebben dus het is belangrijk dat we hier bij elk bezoek even bij stilstaan.”
Tips voor mantelzorgers
Stel personen met dementie of psychische problemen gerust en maak duidelijk dat ze niet in de steek worden gelaten. Je bezoekt de persoon nu minder net om zijn of haar gezondheid te beschermen.
Praat over de angsten en onzekerheden en minimaliseer iemands angst zeker niet.
Kader de berichtgeving en maak duidelijk dat het niet nodig is om elk nieuwsbericht te volgen.
Geef duidelijke en eenvoudige informatie over de situatie en herhaal dat bij elk (telefonisch) contact.
