Andrea Croonenberghs deelt haar ervaring over dementie
Andrea Croonenberghs verloor haar mama aan dementie. Door haar ervaring te delen wil ze mensen bewust maken van de ziekte.
Andrea Croonenberghs
- Geboren op 28 september 1964
- Vlaamse actrice, presentatrice, zangeres en ambassadrice van verschillende goede doelen
Is er in je drukke agenda plaats voor ontspanning?
"Dat gaat in pieken en dalen. Vroeger had ik soms in een maand maar twee vrije dagen. Zo’n leven wil ik niet meer: het gaat te snel vooruit om jezelf ook nog eens constant voorbij te hollen. Ik vind tijd voor mezelf, waarin ik bijvoorbeeld samen kan zijn met de mensen die ik graag zie, erg belangrijk."
Je geweldige uitstraling doet vermoeden dat je enige aandacht schenkt aan gezond leven. Is dat gegroeid met ouder worden?
"Ik heb nooit echt ongezond gegeten. Vroeger kampte ik in drukke periodes geregeld met sinusitis. Ik nam toen een paar keer per jaar antibiotica. Ik ben dan naar een orthomoleculaire arts gegaan, een dokter die heel erg met voeding bezig is. Voeding is tenslotte sterk bepalend voor je gezondheid. Doordat ik anders ben beginnen eten, is mijn gezondheid verbeterd, is mijn weerstand erop vooruitgegaan en heb ik amper nog antibiotica hoeven nemen."
"Later heeft een diëtist me wegens een allergie geadviseerd om nog specifieker te beginnen eten. Nu eet ik hoofdzakelijk speltproducten, meer groenten en fruit, meer pitten, bonen en zaden, minder geraffineerde dingen en zeker minder suiker en slechte vetten. Daarnaast wordt mijn bloed ook elk jaar heel uitgebreid gecontroleerd. Je kunt maar beter voorkomen dan genezen."
"Sporten gaat in golven. Ik heb iets te weinig discipline om het vol te houden. Als het druk is, is dat het eerste wat wegvalt. Maar ik wil het wel doen, omdat bewegen je ook jong houdt. Voor de souplesse en een goede houding doe ik nu een keer per week pilates. Ik ben ook weer beginnen lopen, omdat ik gevraagd was te lopen voor Hart voor Limburg, een project dat kinderen uit kwetsbare milieus ondersteunt."
De campagne die je ondersteunt als ambassadrice ‘Vergeet dementie, onthou mens’ probeert een correct beeld te scheppen van dementie. Hangt er nog altijd een taboe rond?
"Je hoort en leest altijd dat er een groot taboe rust op dementie. Ik vind het vreemd dat mensen over een ziekte niet durven te praten. Het is geen schande. Wanneer iemand hetzelfde ervaren heeft, kan je mekaar juist helpen en versterken. Je moet erover praten en gelijkgestemde zielen proberen te vinden, mensen die je raad kunnen geven. Dat is allemaal belangrijk om de persoon met dementie zo goed mogelijk te kunnen helpen."
Dementie is een sluipende ziekte. De eerste symptomen komen sporadisch. Wanneer besef je dat het niet zomaar om ‘af en toe vergeten’ gaat?
"Je beseft dat in het begin niet. Ik dacht dat mijn moeder gewoon ouder werd en dat zij daarom begon te vergeten en te herhalen. Ik stond er niet echt bij stil. Dat duurde tot ik merkte dat zij verloren liep in de stad waar ze al lang woonde of wanneer zij totaal niet meer wist waar ze haar auto geparkeerd had en dan maar naar de politie ging om te zeggen dat hij gestolen was. Op een zeker moment worden bepaalde voorvallen extremer en dan gaat er natuurlijk een alarmbelletje rinkelen. We zijn via de huisarts naar een specialist gegaan en zo werd de diagnose gesteld."
Wat vond je zelf het moeilijkst toen je dit bij je moeder zag gebeuren?
"Het constant afscheid nemen van alles wat iemand geweest is. Mijn moeder was een vrouw met heel veel potentieel, ze bruiste van de energie en zag er goed uit. Ik keek, ook als kind al, enorm naar haar op. Op een zeker ogenblik moet je toegeven dat dat allemaal afbrokkelt en dat is moeilijk. Bij mijn moeder gebeurde het heel traag, zowel lichamelijk als geestelijk, maar uiteindelijk bleef van heel die persoon die zij was, steeds minder over. Dat is iets waar ik intriest over ben, vooral door het besef dat het ook anders had kunnen zijn. Als zij geestelijk heel goed was gebleven, hadden we nog veel meer aan mekaar gehad."
Dementie kan veroorzaakt worden door een erfelijke ziekte. Ben je bang om ook door de ziekte getroffen te worden?
"Niet alle vormen van dementie en Alzheimer zijn erfelijk. Ik kan mij hiervoor laten testen. Hoewel ik weet dat het nuttig is, voel ik mij op mijn 51ste goed in mijn vel en wil ik momenteel niet weten of het zwaard van Damocles boven mijn hoofd hangt. Dat dilemma, weten of niet weten, is heel lastig."
Je moet constant afscheid nemen van alles wat iemand is geweest.
Wat zijn de valkuilen bij het zorgen voor een dementerend persoon?
"Voor ons was de grote valkuil dat wij veel te lang in discussie zijn blijven gaan. We hadden ons beter moeten informeren. Misschien wisten mijn broer, zus en ik niet goed genoeg wat er met haar gebeurde of misschien konden we de gevolgen ervan niet genoeg inschatten. Ergens wilden we ook niet aanvaarden dat ze tien keer per avond hetzelfde zei of dat ze oude koeien uit de gracht haalde. Ik vind het belangrijk als kind om het op tijd te weten en om zeker niet kwaad te worden. Dan kan je je ouder met liefde, respect en warmte blijven bejegenen. Ik ben ook een periode kwaad geworden en ik heb mij daar achteraf heel schuldig over gevoeld."
Wat hebben jullie gedaan om het leven van je mama zo aangenaam mogelijk te maken?
"Ik zocht bepaalde activiteiten waarvan ik voelde dat ze er iets aan had of die haar emotioneel iets deden. Het deed mij goed als het haar een warm gevoel gaf. Het is moeilijk maar ook heel waardevol om te blijven zoeken naar wat iemand plezier doet. Het hangt, denk ik, ook vaak af van wat mensen voordien deden. Ik keek bijvoorbeeld met mijn moeder in oude albums. Ze had het meest aan dingen van heel lang geleden. Ze kon nog veel mensen in haar trouwalbum bij naam noemen. Of ik reed met haar rond en we gingen een koffie drinken en taart eten tegenover het huis waar we lang gewoond hebben."
"Daarnaast vond ik het ook belangrijk om veel warme aandacht te geven, haar vast te pakken en te zeggen dat ik haar graag zag. Ze werd ook veel tactieler. Ze hunkerde naar liefde en warmte. Ik probeerde vooral ook om haar zo vaak mogelijk te bezoeken en er gewoon voor haar te zijn."
Heb je tot slot nog een gouden raad voor mantelzorgers die geconfronteerd worden met dementie?
"Als je met vragen zit, praat erover en schaam je niet over wat je meemaakt. Het is absoluut geen schande. Zoek ook de hulp die nodig is. Wij, in onze maatschappij, hebben de mogelijkheden om mensen te laten verzorgen. Het gekke is dat heel veel mensen zich daarover schuldig voelen. Ik heb ontzettend veel respect voor mensen die alles zelf willen doen, maar ik denk dat dat nogal ambitieus is. Je moet ook hulp zoeken, want als je op een zeker moment geen tijd meer hebt voor jezelf of je geraakt gefrustreerd of lichamelijk of emotioneel uitgeput, dan kan je ook niet meer zorgen voor die andere persoon. Je moet, misschien zelfs in de eerste plaats, goed voor jezelf zorgen om goed voor anderen te kunnen zorgen. Het lijkt me ontzettend belangrijk om daarover na te denken en te spreken, en om ook in de zorg een evenwicht zien te vinden."